Stara fotografia

Autor: Anna J. Szepielak

Tytuł: Miłość w kolorze sepii

Wydawnictwo: Nasza Księgarnia

Liczba stron: 448
Oprawa: miękka
Data wydania: 2014

ISBN: 978-83-10-12552-1 

KONKURS URODZINOWY - TUTAJ 

Piękna okładka powieści Anny J. Szepielak Wspomnienia w kolorze sepii od początku wołała mnie do siebie. Książkę przeczytałam w ciągu 2 dni, bo akcja i bohaterka Joanna tak mnie poruszyły. Do tego stopnia, że i ja miałam dziwne sny, że i ja (ponownie) wróciłam do szukania korzeni swoich rodzin… Teraz mam na to czas i już pierwszych odkryć dokonałam (obawiam się, że teraz będę mniej czytać, a więcej wertować internet i stare dokumenty).

Główna bohaterka Joanna mieszka w małym miasteczku nad Czarnym Potokiem, gdzie wszyscy się znają. Ostatnimi czasy nie wiodło jej się najlepiej – choroba ojca, strata pracy, rozstanie z narzeczonym, a żyć trzeba. Jej wyroby rękodzielnicze sprzedają się słabo, zajęcia fitness nie przynoszą kokosów. Ale Joanna jest twarda i walczy z losem. Udowadnia jemu i sobie, że nad wszystkim panuje, pragnie jedynie spokoju. Lecz dziwne, powtarzające się sny oraz obecność tajemniczego Filipa ów spokój skutecznie burzą…

W 2012 roku miejscowa szkoła będzie obchodziła swoje stulecie. Z tej okazji organizowana jest wystawa "Zapomniany świat naszych przodków". Mieszkańcy znoszą różne cuda, dosłownie cuda, jakby chcieli przy okazji pozbyć się rupieci ze strychu. W dodatku ciągle – jak nie w snach, to na jawie – pojawia się tajemniczy Filip i spieszy kobiecie z pomocą. Niby mężczyzna znany Joannie, ale niekoniecznie.

Nową pasją kobiety stała się genealogia, bowiem jej siostra urodziła syna i na chrzest Kacperka potrzebny był niebanalny prezent, a ciocia postanowiła namalować drzewo genealogiczne. Z forum genealogicznego Joanna dowiaduje się, że antenaci często ukrywali różne sekrety lub ubarwiali sobie życie. Błędy w dokumentach mogą też wynikać z lenistwa lub  niekompetencji urzędników. Poszukiwania przodków to zajęcie na długi czas i należy uzbroić się w cierpliwość. Joanna tworzy drzewo genealogiczne swej rodziny, przegląda stare pamiątki i znajduje zdjęcie w kolorze sepii. To fotografia jej babci ze Lwowa. Dzięki niej bohaterka cofa się w czasie i poznaje rodzinną przeszłość, a czytelnik razem z nią. Ta przeszłość jest niezwykle barwna i życiowa, a w jej tle wojny.

O tej przeszłości czytelnik dowiaduje się z równolegle prowadzonej akcji w czasie historycznym. Pierwsza połowa XX wieku (1903-1947) to ciężkie czasy dla każdego niezależnie od wieku i wykształcenia. W dodatku konwenanse, zasady jaśnie państwa, relacje międzyludzkie, poszanowanie dla rodziców i zgadzanie się z ich wolą były ważniejsze od własnego widzimisię. Dbanie o wizerunek, zachowanie pozorów, zapewnienie dobrego startu w życiu to wszystko tu jest, także tajemnice rodzinne głęboko skrywane. A do tego czasy wojen, bieda i strach... Babka Katarzyna jest już zaprawiona przez zawieruchy wojenne. Jej mądrość życiowa jest imponująca i każdy się jej słucha:

Nie z takiej gliny my ulepieni, jaka tobie po głowie chodziła. I niedobrze jest pchać się tam, gdzie cię Pan Bóg nie postawił. Każdy ma swoje miejsce. (s. 108)

Przodkowie Joanny przenosili się, podróżowali – wieś pod Radomiem, okolice Lwowa i sam Lwów, Warszawa, Niemcy, Małopolska. Autorka przenosząc czytelnika w przeszłość, informuje go o czasie i miejscu akcji. Snuje historie rodzinne dbając o wszelkie szczegóły.

Jednak to język jest największym atutem tej powieści moim skromnym zdaniem. Stylizacja językowa nadaje ­wiarygodności postaciom z historii, jaśnie pana można od razu odróżnić od chłopa po sposobie wyrażania się. Wypowiedzi bohaterów dostosowane są do czasu i miejsca wydarzeń. Po prostu piękna polszczyzna! Autorka udowodniła, że ma wiedzę historyczną i bardzo sprawny warsztat językowy. Ja się w nim rozsmakowałam.

Powieść ma konstrukcję dwutorową. Czasy współczesne i historyczne prowadzone są równolegle obok siebie. Narrator płynnie przemieszcza się między tymi wątkami i ukazuje współczesne poszukiwania rodziny prowadzone przez Joannę oraz snuje opowieść o jej przodkach, przedstawiając obrazy z ich życia. A one mogłyby być historią wielu Polaków z tamtych lat, bo przedstawione realia historyczne znane są wielu ludziom. Przeciwwagę dla tych trudnych i bolesnych wydarzeń historycznych jest lżejsza część współczesna, która momentami wywołuje uśmiech na twarzy czytelnika, lecz nie jest pozbawiona mądrych wątków.

Na początku można się pogubić w bohaterach, kto jest kim, ale na końcu powieści zamieszczone jest drzewo genealogiczne Joanny. Spora rodzinka, a jej członkowie są bardzo różni, to niezwykłe i barwne postacie, tak jak i mieszkańcy miasteczka.  Jest też wątek miłosny. Anna, Filip i były narzeczony Tomek to trójkąt z zawiłościami uczuciowymi.

Akcja płynie własnym rytmem, w wakacyjny czas nawet niespiesznie. Nie ma zbyt wielu zwrotów, ale kilka zabawnych scenek się znajdzie, oczywiście z udziałem głównej bohaterki, lekko zakręconej osóbki. Trochę mnie zirytowało zakończenie powieści. Otwarte, ale jak! Z jaką informacją! Czułam i nadal czuję niedosyt i chcę jeszcze, chcę wiedzieć, co dalej!

Powieść obyczajowa Anny J. Szepielak Wspomnienia w kolorze sepii łączy teraźniejszość z przeszłością, współczesność z tradycją, język współczesny z dawnym, pokazuje uniwersalne wartości i to, co naprawdę jest ważne. Uświadomi czytelnikowi, jak ważna jest wiedza o przodkach, skąd pochodzimy, kim jesteśmy; pozwoli odkurzyć pamiątki rodzinne i zachęci do wszczęcia poszukiwań swych przodków. A przy tym pokaże siłę przyjaźni i przedstawi ludzkie zagmatwane losy.

Książka przeczytana w ramach wyzwań:

POD HASŁEM

OKŁADKOWE LOVE

POLACY NIE GĘSI III

WYZWANIE BIBLIOTECZNE

CZYTAMY OPASŁE TOMISKA

CZYTAMY KSIĄŻKI HISTORYCZNE

MOTYW ZDRADY W LITERATURZE