Człowiek to brzmi dumnie

Autor: Dorota Terakowska

Tytuł: Dobry adres to człowiek

Ilustracje: Aleksandra Kucharska-Cybuch

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Liczba stron: 66
Oprawa: twarda
Data wydania: 2004

ISBN: 83-08-03620-1 

Zaintrygował mnie tytuł: Dobry adres to człowiek i tak oto sięgnęłam po książkę Doroty Terakowskiej, która jest zbiorem 10 felietonów opublikowanych w miesięczniku „Elle” w latach 2003-2004. Felietony mają znamienne tytuły: Jestem z bloków, Dwanaście szarych garniturów, Potwór sezonu ogórkowego, Dizajnerka, Facet z parasolem, Kretyński dar dla potomstwa, Piąty talerz, Oglądalność, ufff…, Wywietrzcie szkielety z szafy, Nieprzyzwoita miłość, Normalna wojna.

Przepis na dobry felieton:

1 łyżeczka przenikliwości

szczypta humoru

porcja bezpośredniego języka

pół szklanki życzliwości

nie dodawać pokory!

przyprawiać na ostro!

Efekt:

Niezwykłe felietony Doroty Terakowskiej, pełne ciepła i życzliwej mądrości. Podawać natychmiast!

(od wydawcy: Smakuje każdemu!)

I rzeczywiście tak jest! Autorka w oparciu o własne obserwacje i doświadczenia oraz swojej rodziny z przenikliwością obficie okraszoną nutą humoru i ironii porusza ważne życiowe sprawy z różnych kręgów tematycznych, a przy tym wytyka wady Polaków. Ale wszystkie teksty łączy CZŁOWIEK, bo człowiek to brzmi dumnie. Już w pierwszym akapicie pierwszego felietonu Jestem z bloków padają słowa:

Jestem z bloków i wcale się nie wstydzę, choć pewna piosenkarka miała dziennikarzowi za złe, że ujawnił jej blokowe mieszkanie. A ja po prostu wiem, że tak zwany dobry adres to człowiek, nie ulica. (s. 5)

Najbardziej poruszył mnie felieton Piąty talerz. Może dlatego, że dotyczył on Bożego Narodzenia i zwyczaju zostawiania pustego talerza na stole, a święta dopiero co minęły. Ilu z nas zaprosiłoby do wigilijnego stołu obcą osobę, zwłaszcza starą, samotną czy zaniedbaną? Córka autorki wypożyczyła na ten szczególny wieczór staruszkę z domu starców. Taki niespodziewany test na człowieczeństwo. Autorka zastanawia się, gdzie jest granica między teoretyczną a faktyczną miłością bliźniego. Bo najlepiej by było, aby ten pusty talerz pozostał pustym…

W felietonie Kretyński dar dla potomstwa autorka opisuje dziwne umiejętności, które wykorzystywała w różnych perypetiach. Nigdy nie wiadomo, co i kiedy się człowiekowi przyda w życiu. Jedną z kretyńskich umiejętności, które przekazała swoim córkom, jest mocny uścisk dłoni. Ja też takie cenię od zawsze. Autorka na koniec udziela rady, z której naprawdę warto skorzystać:

Więc przekazuję wam radę drogocenną: choćby wasze nieletnie córki miały płakać, nauczcie je jakiejś kretyńskiej, pozornie zbędnej umiejętności. Nie wiem, co by to mogło być, wyboru dokonajcie według własnego uznania i na miarę czasu, w jakim żyjecie, a jest to całkiem inny czas. Przysięgam, że po wielu latach okaże się, iż będzie ta umiejętność bezcenna dla waszych córek, i to w najmniej spodziewanym momencie. (s. 39)

Zbiór trafnych i lekkich felietonów pełnych życiowej mądrości z zabawnymi ilustracjami Aleksandry Kucharskiej-Cybuch jest bardzo krótki, aż szkoda! Bo na tych niewielu stronach jest wiele ciekawych i głębokich spostrzeżeń, uniwersalnych i ponadczasowych, które zmuszają do zatrzymania się i chwili refleksji. Choćby o poczuciu wartości, które umocnić może coś, co w zamierzeniu miało zniszczyć samopoczucie; że fajnie jest być trochę innym niż wszyscy; że nie warto życia rozmieniać na drobne; że oglądalność to nie to samo co słuchalność; że kolorowe pisma dają orientację i wybór i nie należy im bezwarunkowo ulegać, że bycie asertywnym czy z lekka egoistycznym człowiekiem chroni nas samych przed innymi. A na zakończenie, drogie Czytelniczki, do Was kieruję te słowa autorki:

A w jesieni – jeśli jeszcze ich nie macie – zaopatrzcie się w całoroczne filtry, chroniące przed próbami rozmiękczenia waszego człowieczeństwa metodą „na matkę Polkę”, która ma zadbać o wszystkich, choć o nią nikt nie dba. Bądźcie potworami, nie tylko w sezonie ogórkowym. Róbcie swoje, a co do reszty zaganiajcie też dzieci, mężów, gości.  (s. 21-22)

A od siebie dodam – oczywiste oczywistości są najmniej oczywiste!

Książka przeczytana w ramach wyzwań:

ABC czytania, Wyzwanie biblioteczne, Czytam, ile chcę, Dziecinne poczytania,